बॅचलर ऑफ मास मिडिया

Monday 16 September 2019

कंप्युटर मध्ये फॉन्ट कसे इंस्टॉल करावेत?

नमस्कार मित्रांनो... वृत्तपत्र आणि मासिक बनवत असताना त्यातील अक्षरांना म्हणजेच टेक्स्ट स्वरूपातील मजकुराला खूप महत्त्व असते. संगणकात टायपिंग करण्यासाठी फॉन्टस् (fonts)वापरले जातात. फॉन्ट वापरूनच सॉफ्टवेअरमध्ये टायपिंग करणे शक्य होते. प्रत्येक भाषेसाठी वेगवेगळे फॉन्टस् असतात आणि त्यातही अनेक प्रकार असतात. आपल्या आवश्यकतेनुसार आपण हवा तो फॉन्ट वापरून आपले वृत्तपत्र किंवा मासिक बनवू शकतो. इंग्रजी भाषेत टायपिंग करण्यासाठी संगणकात अगोदरच शेकडो फॉन्टस् उपलब्ध असतात. त्यामुळे इंग्रजी भाषेतील वृत्तपत्र किंवा मासिक बनवण्यासाठी सहसा वेगळ्या फॉन्टची गरज पडत नाही. परंतु देवनागरी लिपीसाठी किंवा मराठी भाषेसाठी आपल्याला वेगळे फॉन्ट संगणकात इन्स्टॉल करावे लागतात.

यातूनच मराठी भाषेत आपण टायपिंग करू शकतो. अगोदर सांगितल्याप्रमाणे मराठी भाषेसाठी सुद्धा हजारो फॉन्टस् उपलब्ध आहेत. पण इंटरनेटवर सहज मिळणारे आणि वापरण्यास सोपे असणारे काही फॉन्टस् मी तुम्हाला याठिकाणी उपलब्ध करून देत आहे. हे सर्व फॉन्टस् प्रथम आपल्याला डाऊनलोड करून घ्यायचे आहे आणि त्यानंतर आपल्या संगणकात इंस्टॉल करायचे आहे. मी माझे वृत्तपत्र आणि मासिक बनवण्यासाठी मुख्यतः कृतीदेव 010, कृतीदेव 011, कृतीदेव 012, कृतीदेव 040 असे अनेक फॉन्टस् वापरले आहेत. परंतु आपण आपल्या गरजेनुसार हवे ते फॉन्टस् वापरू शकतात.

आकृतीत दाखवल्याप्रमाणे संगणकाच्या कंट्रोल पॅनल मध्ये जाऊन Fonts या ऑप्शनवर डबल क्लिक करा आणि डाऊनलोड केलेले फॉन्टस् कॉपी करून पेस्ट करा. त्यानंतर मराठी टायपिंग करता येईल.

चला तर मग पाहूयात फॉन्टस् कसे डाऊनलोड आणि इंस्टॉल करायचे ते.....

प्रथम मराठी फॉन्टस् डाऊनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा. त्यानंतर दुसर्‍या टॅबमध्ये (fonts) नावाचे फोल्डर ओपन होईल. हे फोल्डर अख्खे तसेच्या - तसे डाउनलोड करून घ्या. 435MB(megabites) चे हे फोल्डर असून या एकूण 804 फॉन्टस् आहेत. हे फॉन्टस् (fonts) नावाचे फोल्डर पूर्ण डाउनलोड झाल्यानंतर ते फोल्डर ओपन करा त्यानंतर Ctrl+A दाबून किंवा सिलेक्ट ऑल करून सर्व फॉन्टस् सिलेक्ट करून घ्या आणि नंतर राईट क्लिक करून कॉपी(Ctrl+C) करा. आता आपल्या संगणकाच्या कंट्रोल पॅनल मध्ये जा त्याठिकाणी fonts नावाचे ऑप्शन दिसेल. ते फोल्डर ओपन करा आणि पुन्हा हा माऊसचे राईट क्लिक करा आणि पेस्ट(Ctrl+V) ऑप्शन निवडा.

"अशाप्रकारे डाऊनलोड केलेले फॉन्टस् तुम्ही कंट्रोल पॅनल मधील फॉन्ट या फोल्डरमध्ये कॉपी करून इंस्टॉल करू शकता."😊

Thursday 12 September 2019

वृत्तपत्र आणि मासिक कसे बनवावे? NEWSPAPER & MAGAZINE MAKING(NMM)

नमस्कार मित्रांनो... "बीएमएम मराठी" या आपल्या हक्काच्या ब्लॉगवर मी अक्षय बैसाणे आपलं हार्दिक स्वागत करतो. बीएमएम च्या तृतीय वर्षात शिकत असलेल्या सर्व विद्यार्थ्यांना पाचव्या सत्रात म्हणजेच SEM - 5 मध्ये एक प्रकल्प (project) बनवायचा असतो, हे तर सर्वांना माहीत आहेच. NEWSPAPER & MAGAZINE MAKING(NMM) हा विषय पूर्णतः प्रक्टीकॅल असून यात विद्यार्थ्याला उत्तीर्ण होण्यासाठी स्वतःची दोन वृत्तपत्रे (Tabloid size आणि Broadsheet size) तसेच एक मासिक(Magazine) बनवणे गरजेचे आहे. यातूनच विद्यार्थ्याने घेतलेल्या ज्ञानाचा वापर तो किती प्रभावीपणे करू शकतो हे तपासले जाते.
प्रथम वर्ष आणि द्वितीय वर्ष या दोन वर्षांमध्ये विद्यार्थ्याने शिकलेले सर्व गुण त्याला वापरायचे असतात. जसे. बातमीलेखन, एडिटिंग, फोटोशॉप, डीटीपी, सर्जनशीलता, नव्या - नव्या युक्त्या, लेख - अग्रलेख, कविता, सामान्य ज्ञान, चालू घडामोडी, क्रिएटिव्हपणा, मेहनत, इत्यादी त्याचे सर्व गुण त्याने स्वतः बनवलेल्या त्याच्या वृत्तपत्र आणि मासिकातून दिसून येतात. त्यामुळेच प्रत्येक विद्यार्थ्याने स्वतःचे वृत्तपत्र आणि मासिक स्वतःच प्रामाणिकपणे तयार करावे असा विद्यापीठाचा हेतू आहे.
जे विद्यार्थी FY आणि SY मध्ये शिकत असताना अभ्यासासोबतच एखाद्या वृत्तसंस्थेत काम अथवा इंटर्नशिप करत असतात त्यांना त्यांच्या मेहनतीचा येथे नक्कीच फायदा होतो. कारण त्यांनी स्वतः कव्हर केलेल्या बातम्या, लिहिलेले लेख ते याठिकाणी वापरू शकतात. त्यांना माहीत गोळा करण्याची अथवा कॉपी - पेस्ट करण्याची जास्त गरज पडत नाही. आणि खरंतर हा प्रोजेक्ट असाच बनवायला हवा. तसेच वृत्तपत्र आणि मासिक यातील जाहिराती यादेखील स्वतःच्या असल्या तर उत्तमच. शक्यतो या विषयात "तांत्रिक बाबी" जास्त विचारात घेतल्या जातात. म्हणजे सॉफ्टवेअर चे ज्ञान आणि कौशल्य हेच शक्यतो तपासले जाते. त्यामुळे कंटेंट जुना असो किंवा नवीन, स्वतःचा असो किंवा कॉपी केलेला असो याने जास्त फरक पडत नाही. वृत्तपत्राची आणि मासिकाची मांडणी, बारकावे, सॉफ्टवेअर मधील विविध टूल्स यावरूनच परीक्षण केले जाते. पण आपले स्वतःचे कंटेंट असले की उत्तमच... नाही का?...

अशाप्रकारे एक Tabloid size वृत्तपत्र , एक Broadsheet size वृत्तपत्र आणि एक मासिक (magazine) प्रिंट करून त्यांची Softcopy DVD मध्ये जमा करावी लागते.

तर या लेखात Tabloid size आणि Broadsheet size वृत्तपत्र यांतील फरक, वृत्तपत्राचे स्वरूप, बातम्या तसेच जाहिरातींचे स्त्रोत आणि त्यासाठी कोण - कोणती सॉफ्टवेअर्स वापरावीत, वृत्तपत्र आणि मासिक बनवण्यासाठी माहिती(content) आणि जाहिराती(advertisement)कशा मिळवाव्यात? यांसह अशा अनेक प्रश्नांची उत्तरे देण्याचा प्रयत्न मी या लेखातून करणार आहे. तेव्हा हा लेख संपूर्ण वाचा. या लेखाचा आपल्याला उपयोग झाला की नाही हे कमेंट बॉक्समध्ये जरूर लिहा. लेख आणि ब्लॉग आवडल्यास फॉलो आणि शेयर करायला विसरु नका... चला तर मग सुरू करूयात....

१) Tabloid size आणि Broadsheet size यामध्ये काय फरक आहे?

Tabloid size म्हणजे थोडक्यात छोट्या आकाराची वृत्तपत्रे होय. ११ × १७ इंच या आकाराची Tabloid वृत्तपत्रे असतात. प्रत्येक देशात वृत्तपत्रांचे आकार वेगवेगळे असू शकतात. त्यामुळे ठराविक आकरालाच Tabloid size आणि Broadsheet size म्हणता येणार नाही. एकूणच लहान आकाराची वृत्तपत्रे म्हणजेच Tabloid size वृत्तपत्र होय.

उदाहरणार्थ: मुंबई चौफेर, दोपहर का सामना, मुंबई मिरर इत्यादी.

Broadsheet size म्हणजे मोठ्या आकाराची वृत्तपत्र होय मोठ्या आकाराची वृत्तपत्रे होय. २९.५ × २३.५ इंच या आकाराची Broadsheet size वृत्तपत्रे असतात. Tabloid पेक्षा आकाराने मोठे असतात.
उदाहरणार्थ: लोकमत, लोकसत्ता, पुढारी, पुण्यनगरी, नवाकाळ इत्यादी.

२) वृत्तपत्र किती पानांचे असावे? त्याचे स्वरूप कसे असावे?

बी. एम. एम. च्या या प्रकल्पासाठी वृत्तपत्र हे कमीत कमी चार ते सहा पानांचे असावे. चार पानांचे पुढे आणि मागे असे मिळून आठ पाने होतात. वृत्तपत्र हे रंगीत असावे.

वृत्तपत्राचे स्वरूप: Tabloid size आणि Broadsheet size ही दोन्ही वृत्तपत्रे इतर वृत्तपत्राप्रमाणेच असावी. म्हणजे पहिल्या पानावर मुख्य बातमी, दुसऱ्या पानावर शहर किंवा जिल्ह्याची बातमी त्यानंतर मनोरंजनासाठी वेगळे पान, क्रीडा आणि विश्व यासाठी वेगळे पान, तसेच संपादकीय इत्यादी सर्व गोष्टी दोन्ही वृत्तपत्रांमध्ये असाव्यात. तरच ते वृत्तपत्र परिपूर्ण समजले जाते. त्याचप्रमाणे वृत्तपत्राचे नाव, किंमत, एकूण पाने,त्याचा उल्लेख वृत्तपत्र मध्ये असलेल्या जाहिराती, लेख, कविता,वापरलेले फोटो किंवा ग्राफिक्स या गोष्टी देखील महत्त्वाच्या असतात.

३) वृत्तपत्रासाठी बातम्या कुठून मिळवाव्यात?

ज्या विद्यार्थ्यांनी प्रथम वर्ष किंवा द्वितीय वर्षात शिकत असताना एखाद्या वृत्तसंस्थेत काम अथवा इंटर्नशिप केली असेल तर त्यांना याबाबत काही अडचण येणार नाही. त्यांनी स्वतः कव्हर केलेल्या बातम्या ते स्वतःच्या वृत्तपत्रात टाकू शकतात. परंतु ज्या विद्यार्थ्यांना वृत्त संस्थेत काम करण्याचा प्रत्यक्ष अनुभव नाही ही अशा विद्यार्थ्यांना आपला प्रकल्प पूर्ण करण्यासाठी इतर वृत्तपत्रातील बातम्या वापराव्या लागतील. त्यासाठी विविध मराठी वृत्तपत्रे अथवा वेब पोर्टल्स आणि आणि ई-पेपर्स यांचा आधार घ्यावा लागेल. लोकमत, लोकसत्ता, पुढारी, पुण्यनगरी, नवाकाळ, प्रहार, सकाळ, महाराष्ट्र टाइम्स अशी अनेक मराठी वृत्तपत्रे आणि त्यांची वेब पोर्टल यातून मराठी बातम्या टेक्स्ट स्वरूपात मिळतील. तसेच स्वतःही टाईप करू शकता. बातम्यांमध्ये देश-विदेश, जिल्हा, शहर, तालुका, गाव, राजकारण,समाजकारण, विज्ञान, मनोरंजन, क्रीडा, अशा सर्व प्रकारच्या बातम्या वृत्तपत्रात असणे अपेक्षित असते.

४) वृत्तपत्रासाठी आणि मासिकासाठी जाहिराती कुठून मिळाव्यात?

प्रकल्पातील वृत्तपत्रासाठी जाहिराती मिळवणे काही कठीण काम नाही. आपल्या मित्र परिवारापैकी किंवा आपल्या परिसरातील एखादे दुकान, कोचिंग क्लास, ब्यूटी पार्लर, लघु उद्योग,खानावळ किंवा घरगुती व्यवसाय अशा अनेक ठिकाणी प्रत्यक्ष भेटी देऊन तेथील मुख्य व्यक्तीला विचारून माफक दरात अथवा मोफत त्यांची जाहिरात आपण आपल्या वृत्तपत्र आणि मासिक यांमध्ये टाकू शकतो. परंतु एक जाहिरात एकदाच वापरावी आणि एकाच वृत्तपत्र अथवा मासिकात वापरावे पुन्हा - पुन्हा तीच जाहिरात वापरू नये.

५) वृत्तपत्र आणि मासिक बनवण्यासाठी कोण-कोणते सॉफ्टवेअर्स वापरावेत?

वृत्तपत्र आणि मासिक बनवण्यासाठी शेकडो सॉफ्टवेअर्स उपलब्ध आहेत पण विद्यार्थ्यांसाठी परवडणारे सहज आणि सोपी सॉफ्टवेअर म्हणजे Quark Xpress, InDesign, Photoshop, Coral draw ही आहेत आणि हे सहज उपलब्ध होतात. शक्यतो क्वार्क एक्सप्रेस यातूनच वृत्तपत्र आणि मासिक बनवावे. गरज पडल्यास कव्हर पेज साठी फोटोशॉपचा वापर करावा फोटोशॉप मध्ये क्वार्क एक्सप्रेसच्या तुलनेत एडिटिंग साठी जास्त सुविधा आहेत. परंतु वृत्तपत्र आणि मासिक बनवण्यासाठी कॉलम हेडिंग असे अनेक सुविधा क्वार्क एक्सप्रेस मध्ये असल्याने ते वापरणे सोयीस्कर पडते.

तर मित्रांनो आशा करतो कि या लेखाच्या माध्यमातून तुम्हाला वृत्तपत्र आणि मासिक कसे बनवावे? त्यासाठी बातम्या, जाहिराती कशा मिळवाव्यात? कोण - कोणती सॉफ्टवेअर्स वापरावीत? अशा अनेक प्रश्नांची उत्तरे मिळाली असतील. पुढील पोस्ट मध्ये आपण सॉफ्टवेअर्स मधील विविध टूल्स आणि इतर तांत्रिक माहिती जाणून घेणार आहोत. या पोस्टबद्दल काही प्रश्न अथवा सूचना असल्यास कमेंट करून नक्की सांगा.

- धन्यवाद.

- अक्षय बैसाणे.

click for social media contacts:

whatsapp

facebook

twitter

instagram

Wednesday 7 August 2019

बॅचलर ऑफ मास मिडिया(BMM) म्हणजे काय?

जेव्हा तुम्ही ''BMM'' म्हणजेच ''बॅचलर ऑफ मास मिडिया'' या कोर्सची निवड करतात, तेव्हाच तुम्ही इतरांपेक्षा वेगळा विचार करणारे आहात हे सिद्ध होतं.

😃😃😃😃So Say.... We are successful....😃😃😃😃

सौजन्य : झी युवा वाहिनी

बॅचलर ऑफ मास मिडिया(BMM) म्हणजे काय?

BMM म्हणजेच बॅचलर ऑफ मास मिडिया होय. मुंबई विद्यापीठातील हा कोर्स असून बराच लोकप्रिय कोर्स आहे. पत्रकारिता क्षेत्र, जाहिरात क्षेत्र अशा अनेक क्षेत्रात करिअर करू इच्छिणाऱ्या विद्यार्थ्यांना हा एक उत्तम पर्याय आहे. या अभ्यासक्रमातही पत्रकारिता आणि जाहिरात असे दोन भाग पडतात. शेवटच्या वर्षी म्हणजेच BMM च्या तिसर्या वर्षाला आपणास JOURNALISM(पत्रकारिता) किंवा ADVERTISING(जाहिरात) यांपैकी एका मुख्य विषयाची निवड करावी लागते. पहिले वर्ष(FYBMM) आणि दुसरे वर्ष(SYBMM) या दोन्ही वर्षांत पत्रकारिता आणि जाहिरात या अभ्यासक्रमांसाठी सारखेच विषय असतात. तिसर्या वर्षी मात्र विषय बदलतात.

बॅचलर ऑफ मास मिडिया(BMM) प्रवेशासाठी पात्रता काय?

बॅचलर ऑफ मास मिडिया मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी कोणत्याही मान्यताप्राप्त विद्यापीठातून १२ वी उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे. १२ वी मध्ये कमीत कमी ५०% गुण असणे आवश्यक आहे. आरक्षित वर्गासाठी ४५% गुण आवश्यक आहे.

सायन्स, कॉमर्स आणि आर्ट्स या तीनही शाखेतील विद्यार्थी BMM मध्ये प्रवेश घेऊ शकतात. कला शाखेतील विद्यार्थ्यांसाठी ५०% जागा राखीव असतात. तर विज्ञान आणि वाणिज्य शाखेतील विद्यार्थ्यांसाठी २५% - २५% जागा राखीव असतात.

बॅचलर ऑफ मास मिडिया(BMM) पदवीसाठी कालावधी किती?

बॅचलर ऑफ मास मिडिया पदवी ही घेण्यासाठी आपणास ०३ वर्षांचा कालावधी लागतो. एका वर्षात ०२ सत्रे(semister) म्हणजेच ०३ वर्षांमध्ये एकूण ०६ सत्रे उत्तीर्ण झाल्यास पदवी मिळते. या तीन वर्षांमध्ये एकूण ३७ विषय शिकवले जातात. त्याचप्रमाणे महाविद्यालयात विद्यार्थ्याची उपस्थिती ७५% असणे आवश्यक आहे. तरच तो परीक्षेस बसण्यास पात्र ठरतो.

बॅचलर ऑफ मास मिडिया(BMM) मध्ये कोण - कोणते विषय आहेत?

स्त्रोत : इंटरनेट

बॅचलर ऑफ मास मिडिया(BMM) पदवी घेतल्यानंतर सेवा संधी कोणत्या?

मित्रांनो BMM मध्ये पदवी घेतल्यानंतर तुम्हाला नोकरीसाठी अनेक क्षेत्र अनेक पर्याय उपलब्ध होतात. त्यामुळे ज्याला पत्रकार व्हायचं आहे त्यानेच BMM शिकावं किंवा BMM शिकणं म्हणजे पत्रकारीतेतच नोकरी करता येते असं काही नाही. BMM नंतर विविध क्षेत्रांत नोकरी करता येते. आपल्यातील विविध गुण आणि इच्छाशक्तीवर हे सर्व अवलंबून असते. उदा. आपणास लेखनाची आवड असेल तर आपण वृत्तसंस्थेत बातमी लेखनाचे काम करू शकतात. संशोधन वृत्ती असेल तर शोध पत्रकारिता करू शकतात. फोटोग्राफी येत असेल तर फोटोग्राफर म्हणून काम करू शकतात. तसेच सिनेमेटोग्राफर, वृत्तनिवेदक, एडिटर, रेडिओ जॉकी, संपादक, प्रतिनिधी, जनसंपर्क अधिकारी असे कितीतरी पर्याय उपलब्ध आहेत.

बॅचलर ऑफ मास मिडिया(BMM) अधिकृत आणि अद्यवत माहिती कुठे मिळवाल?

मित्रांनो माझ्या या ब्लॉगवर BMM म्हणजेच बॅचलर ऑफ मास मिडिया बद्दल मी आपणास परिपूर्ण माहिती देण्याचा प्रामाणिक प्रयत्न करत आहे. BMM शिकणाऱ्या प्रत्येक विद्यार्थ्याला अभ्यासासाठी प्रामाणिक आणि शक्य ती मदत करण्याचा मी प्रयत्न करत आहे. परंतु तरीही माझ्या ब्लॉगवरील माहिती आपण एकदा तपासून पहावी आणि स्वतः खात्री करून घ्यावी. मुंबई विद्यापीठाच्या संकेतस्थळावर आणि आपल्या महाविद्यालयातून आपणास परीक्षेच्या तारखा, निकालाच्या तारखा, नवीन अभ्यासक्रम आणि नियम अशा सर्व गोष्टी मिळतील. त्यासाठी सतत मुंबई विद्यापीठाचा संकेतस्थळाला भेट देत चला.

मुंबई विद्यापीठाचा संकेतस्थळाला भेट देण्यासाठी येथे क्लिक करा.

बॅचलर ऑफ मास मिडिया(BMM) पदवी घेतल्यानंतर सेवा संधी कोणत्या?

या विषयावर आपण नंतर स्वतंत्रपणे चर्चा करणारच आहोत. कारण हा विषय मोठा असल्याने एका लेखात स्पष्ट करता येणे कठीण आहे. पुढील लेखात आपण BMM मधील बारकावे आणि अभ्यासक्रम तसेच विविध विषयांवर चर्चा करणार आहोत. ह्या लेखात BMM ची ओळख करून देणंं एवढाच माझा हेतू होता. तो कितपत पूर्ण झाला हे आपण कमेंट बॉक्स मध्ये जरूर लिहा. आपणास लेख आवडला असल्यास ब्लॉग ला फॉलो आणि शेयर नक्की करा. तुमच्या इतर मित्रांपर्यंत हा ब्लॉग नक्की पोहोचवा.

- धन्यवाद.

- अक्षय बैसाणे.

click for social media contacts:

whatsapp

facebook

twitter

instagram

Friday 24 May 2019

पत्रकारांचा बायोडेटा(RESUME) कसा असावा?

नमस्कार मित्रांनो!!! मी अक्षय बैसाणे पुन्हा एकदा आपल्यासाठी घेऊन आलोय एक खास पोस्ट. मित्रांनो शिक्षणानंतर नोकरीच्या शोधात असणाऱ्या प्रत्येक व्यक्तीला नोकरीसाठी प्रत्यक्ष मुलाखत (interview) द्यावे लागते. पण तुम्हाला माहीत आहे का नोकरीसाठी अर्ज करत असताना आपल्या अगोदर आपला बायोडाटा म्हणजेच रेझ्युमे हा आपला प्रतिनिधी किंवा आपले प्रतिबिंब म्हणून संबंधित कंपनीकडे पाठवावा लागतो. आपला रेझ्युमे जेवढा परिपूर्ण असेल तेवढीच नोकरी मिळण्याची शक्यता जास्त असते. यामुळेच रेझ्युमे हा आपल्या व्यक्तिमत्वाचा आरसा असतो असे म्हणतात. तर मी आजच्या या पोस्ट मध्ये रेझ्युमे बद्दल काही टिप्स माझा अनुभवातून देणार आहे. आशा करतो कि तुम्हाला याचा नक्कीच फायदा होईल. तत्पूर्वी तुम्हाला माझा ब्लॉग आवडल्यास मला फॉलो बटणावर क्लिक करून मला फॉलो करा आणि माझ्या ब्लॉग ची लिंक आपल्या फेसबुक, व्हाट्सएप्प, इंस्टाग्राम, आणि ट्वीटर वर शेअर करायला विसरू नका. चला तर मग पाहूयात पत्रकारांचा बायोडाटा कसा असावा???

सर्वप्रथम हे जाणून घ्या कि, इतर क्षेत्र आणि पत्रकारिता हे क्षेत्र यात खूप फरक आहे. पत्रकार हा ज्याप्रमाणे परफेक्ट आणि क्रिएटीव्ह असावा लागतो त्याचप्रमाणे त्याचा बायोडाटा तसाच असावा. सर्वसाधारणपणे रेझ्युमे हा "microsoft word" मध्ये बनवला जातो. इंटरनेटवर रेझ्युमे चे अनेक प्रकार (format) मिळतील पण, कॉमन आणि एकसारख्या शेकडो रेझ्युमे मधून आपला रेझ्युमे सर्वात आकर्षक आणि परिपूर्ण बनवण्यासाठी आपण जरा वेगळा आणि हटके विचार केला तर?.... मी BMM चा विद्यार्थी आहे आणि यामुळेच मी माझा रेझ्युमे जरा हटके बनवला आहे. यासाठी मी QuarkXpress या सॉफ्टवेअरचा उपयोग केला तुम्ही photoshop, Corel Draw, अशा अनेक सॉफ्टवेअर्सचा उपयोग करू शकता.
१) रेझ्युमे शक्यतो एकाच पानाचा असावा.

मित्रांनो नोकरीच्या ठिकाणी मुलाखतीसाठी शेकडो रेझ्युमे आलेले असतात. त्यामुळे भले-मोठे रेझ्युमे वाचण्यासाठी कंटाळा केला जातो अथवा ते नंतर वाचण्यासाठी बाजूला ठेवले जातात. आणि घाई-गडबडीत नंतर ते वाचलेच न जाण्याची शक्यताही वाढते. त्यामुळे रेझ्युमे हा एकाच पानाचा आणि A-4 साईझ चा असावा. जेणेकरून तो बाजूला ठेवला जाणार नाही.

२) रेझ्युमे थोडक्यात पण जास्त माहिती सांगणारा असावा.

ज्याप्रमाणे आपण एखाद्या गोष्टीचा सारांश लिहितो त्याचप्रमाणे रेझ्युमे असावा. त्यात केवळ महत्त्वाचीच माहिती असावी. जसे तुमचे शिक्षण, कौशल्य, कामाचा अनुभव,ज्ञात भाषा, पत्ता,नाव,जन्मतारीख,फोन नं. इत्यादी. त्यानंतर तुमची इतर कौशल्ये, कोर्सेस,तांत्रिक ज्ञान, संगणकीय ज्ञान, छंद,आवड इत्यादींबद्दल उल्लेख असावा.

३) रेझ्युमे वाचनीय आणि प्रेझेंटेबल असावा.

रेझ्युमे तयार करत असताना सहज आणि सोपा फॉंन्ट वापरावा आणि फॉंन्टचा आकार १२-१४ दरम्यान असावा. महत्वाच्या गोष्टी ठळक (bold) असाव्यात. गरज असेल तिथे बुलेट, अंडरलाईन यांचा उपयोग करावा. शिक्षणाची माहिती देण्यासाठी तक्त्याचा वापर केल्यास चांगले दिसते. त्याचप्रमाणे कोणती पदवी, कोणत्या वर्षी, कोणत्या विद्यापीठातून घेतली आणि त्यात किती गुण मिळाले याचा उल्लेख करण्यासाठी तक्ता उपयोगी पडतो. शिक्षण लिहित असताना वरच्या क्रमाने सुरुवात करावी. जसे - पदवी, १२ वी, १० वी. तसेच कामाचा अनुभव सांगताना कोणत्या कंपनीत, किती काळ, काय काम केले हे सुद्धा स्पष्ट मांडलेले असावे. तुमच्या रेझ्युमे ची मांडणी जेवढी चांगली असेल तेवढेच तुमचे चांगले इम्प्रेशन मुलाखत घेणाऱ्यावर पडते आणि तुमच्याबद्दल सकारात्मकता वाढते.

४) तुमचे सोशल मिडिया अकाऊंटस् आणि विविध लिंक्स द्याव्यात.

पूर्वी संपर्कासाठी केवळ पत्ता आणि मोबाईल नंबर मागितला जात असे. पण आताच्या डिजिटल युगात इ-मेल आयडी सुद्धा असणे गरजेचे आहे. त्याचप्रमाणे तुमचा स्वतःचा ब्लॉग किंवा वेबसाईट असेल तर त्याचाही उल्लेख करावा जेणेकरून तुमचं काम त्यांना प्रत्यक्ष बघायला मिळेल. आताच्या युगात सोशल मिडीयावर active असणे गरजेचे आहे. विविध विषयांवर तुम्ही कशाप्रकारे व्यक्त होता? तुम्ही कोणत्या पोस्ट जास्त शेयर करतात? तसेच विविध प्रसंगी तुम्ही लिहिलेले लेख, तुम्ही दिलेल्या भेटी इत्यादी सर्वकाही सोशल मीडियामुळे समजण्यास मदत होते. थोडक्यात त्यामुळे तुमच्या व्यक्तिमत्वाचा अंदाज बांधता येतो. त्यामुळे तुमच्या फेसबुक, इंस्टाग्राम, ट्विटर, लिंक्डइन प्रोफाईल च्या लिंक्स द्याव्यात. सोबतच व्हाट्सएप्प चा नंबरही द्यावा. परंतु सर्व सोशल मिडिया अकाऊंट शेयर करत असताना खूप काळजी घ्यावी. तुमची पर्सनल लाईफ आणि प्रोफेशनल लाईफ एकत्र होणार नाही याची काळजी स्वतःच घ्यावी. उदा. तुमच्या फेसबुक अकाऊंट मध्ये तुमच्या परिवारातील सदस्य, तुमचे मित्र, बॉस अथवा तुमच्या क्षेत्रातील इतर लोक एकत्र असतील तर तुमच्या खाजगी किंवा पारिवारिक आयुष्यात नकळत इतर लोक डोकावतात. जे आपल्यासाठी चांगले नाही. समजा तुम्ही बॉसला मी आजारी' असल्यामुळे कामावर येऊ शकत नाही असे खोटे कारण सांगितले आणि काही वेळाने तुमच्या एखाद्या सोशल मिडिया स्टोरी वर तुम्ही कुठेतरी सिनेमा अथवा फिरायला गेला आहात हे दिसते.... तर... विचार करा खाजगी आयुष्य आणि काम हे दोन्ही एकत्र होता कामा नये. थोडक्यात स्वतःची प्रायव्हेसी जपायची असल्यास कामासाठी आणि वैयक्तिक वापरासाठी वेगवेगळे मोबाईल नंबर असावेत. आणि तुम्ही सुज्ञ असाल तर सावधगिरीने सोशल मिडीयाचा वापर करावा.(विषय थोडा भरकटला असला तरी हे सांगणे महत्त्वाचे वाटले.)

५) हटके आणि ''क्रिएटीव्ह रेझ्युमे'' आपली क्रिएटीव्हीटी दर्शवतात.

व्हाईट पेपर वर सामान्य रेझ्युमे तर सगळेच बनवतात पण रंगीत, छायाचित्रे आणि ग्राफिक्स असलेला रेझ्युमे जरा हटकेच वाटतो नाही का? सॉफ्टवेअरचे थोडे ज्ञान आणि खूप सारी क्रिएटीव्हीटी यांच्या संगमातून आपण आपला रेझ्युमे सर्वोत्तम आणि आपल्याला हवा तसा बनवू शकतो. उदा. पत्रकारिता शिकणारा एखाद्या विद्यार्थी उत्तम छायाचित्रकार असेल तर तो त्याचा क्रिएटीव्ह रेझ्युमे "फोटोग्राफी थीम" नुसार बनवू शकतो. एखादा ग्राफिक्स डिझाईनर विविध ग्राफिक्स वापरून स्वतःला अधिक चांगल्या प्रकारे प्रेझेंट करू शकतो. "क्रिएटीव्ह रेझ्युमे" हल्लीच्या काळात लोकप्रिय आणि प्रभावी ठरतात. क्रिएटीव्ह रेझ्युमे चे इंटरनेटवर अनेक नमुने उलपब्ध आहेत."क्रिएटीव्ह रेझ्युमे" बनवण्यासाठी आता गुगल प्ले स्टोअरवरही काही सॉफ्टवेअर्स उपलब्ध आहेत. त्यामुळे तुम्ही मोबाईलवरही "क्रिएटीव्ह रेझ्युमे" बनवू शकता.

६) रेझ्युमेमध्ये Summery किंवा Career Objective असणं आवश्यक आहे.

Summery किंवा Career Objective म्हणजे एक असा पॅराग्राफ कि, ज्यात आपल्या रेझ्युमे मधील सर्व गोष्टी संक्षिप्त पण प्रभावशाली स्वरुपात मांडणे होय. यात आपल्याबद्दल, आपल्या करिअर बद्दल तसेच भविष्यातील आपले ध्येय काय आहे हे सांगावे लागते. कंपनीला हे पटवून द्यावे लागते कि तुम्ही कशाप्रकारे परिपूर्ण आहात. यात सकारात्मकता आणि आत्मविश्वास यांनी स्पष्टपणे जाणवला पाहिजे. तुम्ही कोण आहात? तुमच्या क्षेत्रात तुम्ही कसे सुज्ञ आहात? भविष्यात तुम्हाला कोणत्या पदापार्यात पोहोचायचे आहे? तुमच्यातील गुण आणि ज्ञानाच्या जोरावर तुम्ही कशाप्रकारे स्वतःला घडवणार आहात किंवा घडवले आहे. या सर्व बाबी summery मध्ये असाव्यात. इतरांपेक्षा आपण स्वतःला जास्त ओळखतो त्यामुळे आपणच आपल्याबद्दल अधिक चांगल्याप्रकारे लिहू शकतो. यातूनच तुम्चू लेखनशैली, भाषाज्ञान, व्याकरण इत्यादींची ओळख होते. त्यामुळे सर्व स्वतःच लिहावे. जास्तीत जास्त १० ओळी लिहाव्या. निबंध लिहित बसू नये.

७) Declaration ,स्थान, तारीख आणि स्वाक्षरी.

रेझ्युमेच्या सर्वात शेवटच्या टप्प्यात "I hereby declare that the information furnished above is true to the best of my knowledge.'' अर्थात - वर दिलेली माहिती माझ्या ज्ञानानुसार खरी असल्याचे मी घोषित करते/करतो." हे वाक्य लिहिणे महत्त्वाचे आहे. तसेच एखाद्या कंपनीला रेझ्युमे देताना किंवा पाठवताना त्या शहराचे नाव आणि दिनांक लिहिणे महत्त्वाचे आहे. आणि सर्वात शेवटी स्वतःची सही करणेही आवश्यक आहे.

८) प्रुफ रीडिंग आणि चुका तपासाव्यात.

संपूर्ण रेझ्युमे तयार झाल्यावर प्रिंट काढून लक्षपूर्वक पुन्हा तपासावा. व्याकरणातील चुका, फॉंन्ट, स्पेलिंग पुन्हा पुन्हा तपासावे. कारण चुकांमुळे बॅड इंप्रेशन पडते. म्हणून प्रिंट काढून झाल्यावर ३ ते ४ मित्रांकडून तो तपासून घ्यावा. कारण इतरांना आपल्यातील चुका लवकर दिसतात. त्यामुळे तयार झालेला रेझ्युमे इतरांकडून तपासने फायदेशीर ठरते.

*********************************************************************
तर मित्रांनो प्रत्येकजण आपापल्या सोयीनुसार स्वतःला हवा तसा बायोडाटा बनवू शकतो. मीही स्वतःचा बायोडाटा माझ्या परीने चांगला बनवण्याच्या प्रयत्न केला आहे. यात मला हवे ते जवळपास सर्व काही आहे. तरीही काही माझ्या त्यात काही त्रुटी असू शकतात. मी माझा बायोडाटा या ब्लॉगवर उपलब्ध करून दिला आहे. तुम्हाला कसा वाटला ते नक्की सांगा, आणि काही त्रुटी अथवा सजेशन्सअसल्यास नक्की सांगा.